e-Kitap Meselesi - 1. Bölüm

Aslında e-Kitap meselesi derken, kastettiğim daha çok e-Kitap Okuyucusu meselesi. Marifet çünkü e-Kitap’lar da değil e-Kitap’ları okuduğumuz cihazlarda.

e-Kitap: Elektronik ortamda çeşitli formatlarda yayınlanmış basılı kitapla aynı içeriğe sahip yayınlardır ya da bilgisayarda saklı halleri ile dosyalardır. Burada çeşitli format derken bu formatın daha çok bilgisayar kullanımına uygun PDF ya da MOBI, EPUB, PRC, AZW gibi e-Kitap okuyuculara uygun formatlar olabileceğini belirtmek lazım. 

Masaüstü bilgisayarı, laptop ya da tablet, e-Kitapları okumak için ortam hazırlar, ama bu cihazlarda kullanılan LCD ekranlar sürekli refresh edildikleri  ya da Türkçesi ile yinelendikleri için, kitap okurken gözleri yorar. Bu teknolojilerin bir başka olumsuz yönü de yinelenme enerji gerektirdiği için bu cihazların enerji tüketiminin yüksek olması nedeni ile günde en az bir kez şarja ihtiyaç duymalarıdır. Bu cihazların bu eksikliğini örtmek için e-Ink ya da Türkçesi ile e-Mürekkep teknolojisi geliştirilmiştir.

Bu arada LCD teknoljisini kullanan Amazon Kindle Fire, Nook Tablet, Nook Color vb. E-Kitap okuyucular var. Ama bu cihazlar benim gözümde e-Kitap okuyucudan çok standart tablet olarak değerlendirilmeliler. Zaten Android işletim sitemi ni kullanan bu cihazların üzerine e-Kitap formatında kitapları okuyan bir yazılım yüklenmiş herhangi bir Android cihazından bir farkı bulunmamaktadır. Öte yandan bu cihazlar Android cihazların artılarını da taşımaktadır. Sözün kısası ben bu cihazlara karşı değilim ancak bu cihazların e-Kitap okuyucu olmadığını düşünüyorum. Gözleri biraz yorsa da aldığım cihaz ile kitap okumak dışında birşeyler de yapayım diyorsanız bu yazının gerisi size hitap etmiyor. Ama bu durumda bu cihazlar ile binlerce sayfa kitap okuyamayacaksınız bunu bilesiniz.

LCD ya da CRT (tüplü) ekranın (eğer kaldı ise) gözleri yormasının nedeni belli hızlarla görüntünün yinelenmek zorunda olmasıdır.  Bu, bu cihazların çalışma mantığıdır. Bu yenileme hızının yüksekliği gözün daha az yorulmasını sağlar. LCD ekranlarda bu hız 60 Hz ile 480 Hz arasında değişmekle birlikte günlük kullanımda bilgisayar monitörlerinde bu hız en fazla 100 Hz civarındadır. 100 Hz demek bir saniye içinde görüntü değişsin değişmesin görüntünün 100 kez yinelenmesi ya da ekranın 100 kez titreşmesi demektir. Aynı durum kullanmakta olduğumuz tüm tablet ve cep telefonu için de geçerlidir.  Yeni yeni yaygınlaşmaya başlanan OLED teknolojisi var. Burada yineleme hızı çok yüksek değerlere çıkabilmekte ancak OLED cihazlarda bile hız çok artmakla birlikte (teorik olarak 100.000 Hz) titreşim olacaktır. Bu arada bir not: Klasik floresan ampüller  (çubuk ya da simit şeklinde olanlar) elektrik şebekesine göre 50-60 Hz’lik hızlarla titreşirler, hatta kullanım ömürlerinin sonlarına doğru bu titreşim hızı daha da düşer (hiç titreşmese hiç sorun yok). Bu hız da bu cihazların bulunduğu ortamda ekran önünde çalışanları ya da kitap okuyanları son derece rahatsız eder ve yorar. Bu yüzden okullarda, ofislerde, görme duyusunun yoğun bir şekilde kullanıldığı ortamlarda, ya da benim için heryerde, bu ampüller kullanılmamalıdır. Bu ampüllerin kullanımı, özellikle kullanım ömrünün sonuna yaklaşılmış ise size mesai  ya da okul sonrası yorgunluk olarak dönecektir. Klasik ampuller ya da yeni nesil tasarruflu ampüllerde böyle bir problem bulunmamaktadır.

e-Mürekkep nedir: Demir tozları  ve mıknatıslı kalemden oluşan oyuncak tahtaları görmüşsünüzdür. Görmemişseniz linki: http://www.alibaba.com/product-gs/540693294/Reusable_Kids_Magnetic_Board.html Bu tahtalarda içlerinde demir tozu bulunan küçük hücreler yeralır ve mıknatıslı kalem ile yüzeye yaklaşıldığında (dokunmak şart değil)  demir tozu yüzeye çıkarak noktayı, kalem hareket ettikçe çizgiyi oluşturur. Aslında e-Mürekkep dediğimiz teknoloji basitçe bu teknolojinin geliştirilmiş halidir. http://en.wikipedia.org/wiki/E-ink

 

e-Mürekkep teknolojisinin artısı görüntünün herhangi bir ışık kaynağı tarafından aydınlatılmadan oluşması ve bu nedenle titrememesi ve sadece sayfa değişimlerinde yani minimum seviyede enerji tüketmesidir.  Görüntünün titrememesi kitapları okuduğumuz kağıta en benzer çözümü ortaya çıkartır. Bu yüzlerce sayfalık kitapları gözümüz ile ilgili hiçbir sıkıntı yaşamadan sorunsuz okuyabilmemiz ve tüm kütüphanemizi kağıttan kitap okuma zevkinden mahrum olmadan yanımızda taşıyabilmemiz anlamına gelir. Çok kitap okuyan biriyseniz tatile götüreceğiniz 4-5 kitap yerine bir e-Kitap okuyucu ile taşıyacağınız ağırlığı hatırı sayılır ölçüde azaltabilirsiniz. E-Mürekkep teknolojisinin bir başka artısı da güneşli ortamlarda parlama yapmamasıdır. Bu sayede güneş altında sorunsuz olarak cihazı kullanabilirsiniz – bu tüm LCD ekranların (laptop, tablet vb) problemidir -. Ama daha önce belirttiğim gibi cihazların arkasında bir ışık kaynağı olmaması nedeni ile gece yatakta ya da daha genel olarak karanlık ortamda e-Mürekkep kullanan e-Kitap cihazları okunamaz. Sözün kısası yatakta kitap okurken başucu lambanızı açmak zorundasınız ki bu göz sağlığı açısından karanlıkta tablet ya da laptop kullanmakla karşılaştırılamayacak kadar iyi bir çözümdür.